“Ukoliko budemo morali, zaustavit ćemo odvoz smeća na deponiju “Desetine”. Valjda nas vlast tada počne ozbiljno shvatati”, kažu za Inforadar mještani tuzlanskog naselja Moluhe, a nakon što je Gradsko vijeće Tuzla donijelo dva zaključka na protekloj sjednici.
Naime, Gradsko vijeće je prepoznalo da su zahtjevi građana opravdani, te da neki od njih mogu biti realizovani odmah, dok će za druge biti potrebno vremena. Naglašeno je da Mjesna zajednica Moluhe‑Solana predstavlja najugroženiju mjesnu zajednicu u gradu Tuzla.
S druge strane, Javno preduzeće “Komunalac” d.o.o Tuzla koje je podnijelo zahtjev za obnovu okolinske dozvole za upravljanje otpadom je najavilo da će zatvoriti deponiju do kraja naredne godine. Nakon analize nacrta okolinske dozvole, kao građani kojima je to od interesa, mještani Moluha dostavili su Federalnom ministarstvu okoliša i turizma čak 35 primjedbi na taj dokument. Na 15 njih im je odgovoreno.
Suljo Osmanović iz Neformalne grupe građana “Zaštitimo građane Moluha” kaže da su on i njegovi sugrađani razočarani.
Navodi da su primjedbe koje su građani uložili na dopunu Zahtjeva za okolinsku dozvolu važne jer su građani na zakonit način učestvovali u ishodovanju okolinske dozvole, odnosno u njezinom definisanju.
“Ta dozvola je bila manjkava. Čak i drugi dokumenti zbog kojih je pokrenuta procedura izdavanja okolinske dozvole su, po meni, manjkavi i ništavni”, smatra Osmanović, te podsjeća na plan prilagođavanja koji je JP “Komunalac” podnijelo Federalnom ministarstvu okoliša i turizma, kako bi ishodovalo okolinsku dozvolu.
“To što najavljuju da će se deponija do kraja naredne godine zatvoriti smatram velikom manipulacijom. Oni su to isto najavljivali još 2019. godine kada su dobili dozvolu za pet godina. Ta dozvola je istekla 2024. godine”, pojašnjava aktivista iz Moluha.
Osmanović objašnjava da se u planu prilagođavanja navodi da će deponija “Desetine” biti zatvorena do decembra 2024. godine.
“Oni od perioda podnošenja tog plana prilagođavanja, koji je bio sredinom 2023. godine, do danas nisu uspjeli da ishoduju niti jednu dozvolu. Tako da, evo, ističe im i period do 2026. godine da prikupe dozvole za ono što im je isteklo 2024. godine”, naglašava predstavnik građana iz Moluha i ponavlja da građani ne traže za sebe privilegije već da se poštuju kao građani. Kaže da građani neće djelovati mimo zakona, ali da razmišljaju o blokadi puta koji vodi do deponije.
Plan prilagođavanja predstavlja posebno rješenje i prvu fazu u postupku zatvaranja postojećeg pogona ili postrojenja. Cilj je dovesti pogon u stanje da se nesmetano može zatvoriti te da se anuliraju budući negativni utjecaji na okoliš.
Osmanović smatra da JP “Komunalac” ovim planom želi produžiti rad deponije za narednih 20 godina.
“U tom zahtjevu se navodi zatvaranje deponije do 2024. godine, a traže i okolinski dozvolu za produženje. Pa šta se otvara, šta zatvara?”, pitaju članovi NGG “Zaštitimo građane Moluha”. Oni su, podsjetimo, na sjednici GV Tuzla dali prijedloge za rješavanje pitanja otpada u Moluhama na način da se nakon 60 godina odlaganja otpada na području ove MZ pronađe druga lokacija za odlaganje komunalnog otpada, da se proces zatvaranja postojeće deponije obavi u što kraćem roku prema propisama koje nalaže FMOIT, a najdalje do kraja 2026. godine, i da se usvoji Odluka koja će omogućiti predstavnicima MZ Solana-Moluhe da imaju uvid u proces monitoringa nakon zatvaranja deponije.
Grad je obavezan utvrditi nadležnosti između raznih institucija/organa (komunalne službe, JP “Komunalac”, odjeljenja gradske administracije i sl.) kako bi se jasno definisalo ko je zadužen za šta u vezi sa problemima kvarcnog pijeska, deponije Desetine, stanja Moluškog potoka i kanalizacionog sistema.
Dodatni problem mještana Moluha je i taj što se institucije, na svim nivoima, proglašavaju nenadležnim.
“Od Službe za komunalne poslove, infrastrukturu i poslove MZ smo dobili odgovor da Grad Tuzla nije nadležan za rješavanje pitanja eksploatacione dozvole. Međutim, da bi koncesionar potpisao ugovor sa Vladom TK o pravu na koncesiju, gradsko vijeće Grada Tuzla je 2016. godine donijelo Odluku o proglašenju javnog interesa, koji je omogućio kantonalnoj vladi da potpiše koncesioni ugovor sa investitorom Tuzla-kvarc d.o.o Tuzla. Mi građani MZ tražimo od ovog vijeća da preispita tu odluku. Ta dozvola ističe 2026. godine. Vjerujemo da će investitor podnijeti novi zahtjev za novi koncesioni ugovor i u tom smislu, očekujemo od vijećnika ovog gradskog vijeća da u najmanju ruku primjene čan 25. Zakona o principima lokalne samouprave i da se za donošenje takve odluke konsultuju građani mjesne samouprave”, kaže Osmanović.
I zastupnik u Zastupničkom domu Parlamenta FBiH Admir Čavalić postavio je pitanje da li je tačno da deponija Desetine radi bez okolinske dozvole. Odgovor resornog federalnog ministarstva je stigao u pozitivnom obliku, te je navedeno da je ovom ministarstvu još u maju ove godine podnesen zahtjev za obnovu okolinske dozvole za postojeću deponiju do konačnog zatvaranja.
Inforadar je pisao ranije da su mještani Moluha borbu za zdravlje, sigurnost i dostojanstven život počeli još 2016. godine kada su saznali za planove o eksploataciji kvarcnog pijeska na lokalitetu “Moluška rijeka”. Odvoz kvarcnog pijeska, koji je, prema mišljenju mještana poblematičan sa zdravstvenog aspekta, počeo je u junu 2024. godine. Situaciju dodatno otežava gradska deponija “Desetine”.
