Danas.rs
Piše: Zlatko Paković
U ovim kratkim trenucima državnog, svečarskog, zvanično glumljenog, sasvim neiskrenog, malog pomena na veliki Dan pobede nad fašizmom nasušno je potrebno da se prisetimo zuluma koji su četnici Draže Mihailovića sistematično činili po Srbiji za vreme okupacije u Drugom svetskom ratu, a trpeli su ga i pod njim izdahnuli najbolji ljudi, omladina, deca, dojenčad i nerođeni u majčinim utrobama.
Četnici su Srbiju zavili u crno, tragovi im smrde nečovještvom, a u Srbiji je danas sve više i više skupo i najskuplje cenjenih javnih budala, prelukavih kukavica i izvraćenika od uticaja i moći, nemoralnih uglednika koji negiraju, zataškavaju ili pravdaju neskrivene zločine četnika, sve se nadajući da će vapaje nevino zaklanih pojesti zaborav ili jedno novo, starije i lepše, lobotomirano sećanje, u kojem su zlotvori dobrotvori, krvnici žrtve, žrtve krvnici, oslobodioci okupatori, a okupatori oslobodioci.
U Narodnoj biblioteci Srbije, pod signaturom II 316013, nalazi se knjiga Dušana Price i Joksima Radojkovića „Mijajlova jama“, objavljena u Despotovcu 1984. godine. Podnaslov knjige je „Zapisi o zločinima četnika Draže Mihajlovića za vreme II svetskog rata na području Srednjeg Pomoravlja i Gornje Resave“.
Uzimam ovu knjigu i čitam iz nje javno, koliko to mogu sa ovog mesta i u ovom trenutku, da se na jednom lokalnom primeru, usred Srbije, čuje i razume kakva su četnici vojska bili, za koga su i protiv koga su radili, šta su, kako i kome činili, čemu su služili i kakvoj feli i kojim ciljevima danas služe. Na primeru jedne duboke jame usred Srbije vidi se belodano da je središte bića onih koji podržavaju četništvo – „ždrelo smrti“, koje vapi za novim nevinim žrtvama ovde i sada, i do kraja sveta.
„Mijajlova jama, duboka vrtača u krečnjaku, u šumi iznad Bigra, nalazi se na živopisnim padinama Južnog Kučaja, u predelima Ravne Reke, Senjskog Rudnika i Sisevca. Udaljena je od Despotovca oko 30 km, a od Ravne Reke (najbližeg naselja) oko 5 km… U Mijajlovoj jami našlo je smrt, bačeno je živih, zaklanih ili ubijenih preko hiljadu nevinih ljudi. Do skoro su se u okolini Mijajlove jame mogle naći ljudske lobanje i kosti ljudskih skeleta, razasutih po kamenjaru i šumi. U ovoj Jami, pored radnika, rudara i drugih stanovnika ovih krajeva, našli su smrt mnogi rodoljubi iz bliže i dalje okoline (Ćuprije, Paraćina, Svetozareva i drugih mesta). Za mnoge koje je progutala Mijajlova jama niko ne zna ko su niti odakle su. U nju je, pored naših ljudi, bačen veći broj savezničkih vojnika Engleza i Amerikanaca (palih pilota), zatim Rusa, Poljaka, Grka, Čeha i Italijana, koji su pobegli sa prisilnog rada tražeći partizane, umesto kojih su našli Čačićeve koljaše.“ Čačić, Mihajlo Čačić, bivši Nedićev oficir, kapetan druge klase, formirao je zloglasnu Ravaničku brigadu, postavši njen komandant, otkad su, krajem 1942. godine, svu vlast na ovom području preuzeli četnici Draže Mihailovića.
Čačić, „pored ubistava koja je lično izvršio, intelektualni je izvršilac svih zločina koji su učinili pripadnici njegove brigade“.
„LJudi su ubijani samo zato što nisu bili Srbi (u obližnjem rudniku odranije su radili rudari ili inženjeri različitih nacionalnosti iz cele Jugoslavije, prim.aut), zato što je neko nekog optužio, iz lične mržnje, ljubomore, osvete, samo zato što neko nije hteo da nosi srpsku šajkaču, ili zato što nosi crveni džemper ili šal… Zločin je postao osnovni četnički zakon, podignut kod njih na tron heroizma.“
Brojni su primeri zločina u kojima su poznata imena i krvnika i žrtava, brojna su svedočenja prvih svedoka, poimence, a među njima i ova:
„Sedamnaestog avgusta 1943, četnici su izvršili još jedan od groznih zločina u ovom kraju. U sred bela dana, zaklali su u Sisevcu bravara Stojana Ivanića, njegovu ženu Magdalenu Modiku, ćerku Ceciliju od 12 godina i ćerku Dragicu od 4 godine. Malu Ceciliju izvukli su ispod kreveta gde se bila sakrila i zaklali je. Ispred leševa naterali su stanovnike naselja da prodefiluju i vide kako će proći svi Hrvati i ‘nesrpski elementi’. Među građanima Sisevca nastupilo je gnušanje, što je razbesnelo četnike, pa su istog dana zaklali: Stevicu Jelića, Ivana Kožulja, Živka Micića, Anu Micić, Mirjanu Jakovljević, Milojka Milutinovića, Veru Milutinović, Milenka Đurića i Milana Đurića, dva brata iz Mutnice. Oni su izgubili živote samo zbog toga što su rekli da su Ivanić i njegova porodica ljudi, iako nisu iste vere.“ Nek im je večna slava i hvala!
„Takođe u avgustu 1943. godine, iz jednog oštećenog američkog aviona iskočilo je 13 američkih vojnika, od kojih su dvanaestorica pali na terenu oko Buljine Bare, a poslednji koji je iskočio (pilot) pao je u okolini Pasuljanskih Livada. Pilota su uhvatili Bugari i predali Nemcima u Jagodinu, dok su ostale pohvatali Čačićevi četnici, sproveli ih u Letovište, poklali i bacili u Mijajlovu jamu“…
… „početkom septembra izboli su kamama i dotukli revolverskim mecima Nadu Bošković iz Ćuprije, dok ih je ona molila i preklinjala da je ostave u životu bar dok se ne porodi, jer se nalazila u šestom mesecu trudnoće… bila je udata za Slovenca Vinka, rudara, koji je u to vreme bio u partizanima negde u Sloveniji“…
