Na plate nosilaca vlasti i funkcionera u Republici Srpskoj godišnje se iz entitetskog budžeta potroši na desetine miliona maraka. Njihova mjesečna primanja broje se u hiljadama maraka, što ih u odnosu na građane koje zastupaju, a čija je prosječna plata oko 880 KM, čini u najmanju ruku – privilegovanim.
Analitičari ističu da su političari na izabranim ili imenovanim funkcijama u RS često i socijalno neosjetljivi prema građanima pored kojih, a ne sa kojima žive.
Najviše zakonodavno tijelo u RS, Narodna skupština, u aktuelnom desetom sazivu će potrošiti ukupno 40 miliona maraka na primanja skupštinskog rukovodstva i poslanika, a prosječna zarada jednog poslanika za ovaj mandat je oko 100.000 KM.
DESETAK FIKUSA U NSRS
Predsjednici Narodne skupštine i Vijeća naroda RS imaju platu oko 3.500 KM bez minulog rada. Plata profesionalnih poslanika je 2.550 KM, bez minulog rada. Šefovima poslaničkih klubova plata se uvećava za 383 KM, a zamjenik šefa kluba dobija dodatnih 128 KM. Poslanicima koji su na čelu radnih tijela isplaćuje se dodatnih 255 KM na platu.
Poslanici koji nisu zaposleni u skupštini primaju oko 70 odsto osnovne plate profesionalnih poslanika, odnosno 1.785 KM.
Ono što je posebno problematično kada se posmatraju ova, za domaće uslove astronomska primanja, je neefikasnost brojnih poslanika, ali i drugih entitetskih funkcionera. Tako je u prethodnom devetom sazivu bilo desetak “ćutologa” u skupštinskim klupama.
Poseban fenomen tokom prošlog mandata u Narodnoj skupštini RS bila je Ivana Lovrić iz HSP-a. Tokom četiri godine provedene u sali Narodne skupštine RS nije progovorila nijednu riječ, nije učestovala ni u jednoj raspravi niti postavila poslaničko pitanje ili predložila neki akt, a u tom periodu “inkasirala” je oko 100.000 KM. Na to treba napomenuti da je na sjednicama bila prilično redovna i vrlo rijetko je izostajala – u fizičkom smislu.
Foto: Astronomska primanja predstavnika izvršne i zakonodavne vlasti u RS (i cijeloj BiH) u odnosu na standard građana
Malo drugačije svjetlo na visinu primanja i posao koji je pred njih stavljen u aktuelnom mandatu NSRS stavio je najmlađi poslanik Draško Stanivuković (PDP). On se odrekao poslaničke naknade, koju je obećao preusmjeriti u fondaciju Pravda za Davida, te na stipendije, sportska i kulturno-umjetnička društva.
“Želim da poslanički mandat odradim volonterski za građane cijele RS, a da opet budem najaktivniji”, istakao je Stanivuković.
Ana Lučić, iz Centra civivlnih inicijativa (CCI), slaže se da su poslanici zaista privilegovani u odnosu na građane koji zastupaju.
“Uz minuli rad, može se ustvari reći da je prosječna plata profesionalnog poslanika oko 3.000 KM. CCI već duže ističe potrebu povećanja socijalne osjetljivosti unutar institucija i usklađivanje primanja i privilegija političara sa opštom situacijom u društvu, kao i potrebu pune transparentnosti u tom kontekstu”, istakla je Lučić za Inforadar.
Lučić: Nema socijalne osjetljivosti unutar institucija
Ona je naglasila da poslanici koji primaju paušal od 1.785 KM, neometano na svojim profesionalnim radnim mjestima primaju punu platu za poslove i funkcije koje obavljaju.
“Tako većina poslanika koja nije profesionalizovala svoj status, faktički ostvaruje dupla primanja”, navela je Lučić.
Narodni poslanici nikada u NSRS nisu dobijali naknadu za regres, a ne isplaćuju im se naknade za zakup stana, troškovi posjete porodici, odnosno takozvane vikend naknade, niti naknada za odvojeni život od porodice.
“Za vrijeme zasjedanja NSRS, njenih radnih tijela i drugih zvaničnih sastanaka, narodni poslanici imaju pravo na ishranu u objektu izabranom u skladu sa Zakonom o javnim nabavkama”, dodala je ona.
DODIKU BILA “MALA PLATA”
Kada su u pitanju ostali nivoi vlasti u RS, plata predsjednika RS je 3.555 maraka, a premijera ovog entiteta 3.375 KM. Prije opštih izbora u BiH, dok je predsjednik RS bio Milorad Dodik, on je izjavljivao da je ovakva plata nedostatna za obim posla koji obavlja.
“Moja plata je mala za ono što radim, ali u okviru onog što društvo može, to je to”, izjavio je Dodik svojevremeno.
Plate ministara u RS iznose 2.700 KM, dok svaki od njih ima i savjetnike koji mjesečno primaju oko 1.530 maraka. Plate šefova kabineta u RS su 2.363 marke.
Međutim, mnogi ocjenjuju da su od primanja na republičkom nivou “problematičnija” primanja lokalnih funkcionera, te prema nekim računicama pojedini gradonačelnici, načelnici opština ili predsjednici lokalnih skupština nerijetko primaju plate veće i od predsjedničkih ili ministarskih!
Prema podacima u koje je Inforadar imao uvid, u razvijenim jedinicama lokalne samouprave u Republici Srpskoj plate gradonačelnika sa pripadajućim naknadama iznose od 2.740 do čak 5.183 KM.
Foto: Gradonačelnik Bijeljine Mićo Mičić među najplaćenijim funkcionerima u RS
U srednje razvijenim opštinama plate načelnika se kreću od 2.895 do 4.183 KM, u nerazvijenim od 1.200 do 4.333 KM, te u izrazito nerazvijenim od 1.525 do oko 4.000 KM.
Na to treba dodati i plate predsjednika skupština opština, zatim zamjenika, sekretara, načelnika odjeljenja, lokalnih odbornika itd., te se dolazi do ukupne cifre od kojih bi se mnogima zavrtilo u glavi.
Kada je riječ o tome koliko je država dobar poslodavac, u konkretnom slučaju entitet ili grad, treba napomenuti i direktorske fotelje javnih preduzeća.
Tako, na primjer, direktori javnih preduzeća u Banjaluci imaju plate koje se kreću od 1.499 do 3.777 maraka. Među njima su direktori Vodovoda, Čistoće, Elektrokrajine, te nekoliko drugih javnih preduzeća. Njihovi zamjenici i izvršni direktori mjesečno primaju od 1.295 do 3.094 KM.
Direktori javnih ustanova u Banjaluci, poput Banskog dvora, Doma zdravlja, Centra za socijalni rad i dr., imaju plate između 1.680 i 2.990 KM.
Blizu ovih iznosa su i plate funkcionera na različitim pozicijama u Trebinju, Prijedoru, Bijeljini itd., dok se smanjuju u zavisnosti od razvijenosti pojedinih opština.
