DINO MUSTAFIĆ: Postčinjenična generacija – četnički pokret kao identitarna tačka nacionalnog ponosa

Poslije petooktobarske energije, umjesto očekivanog raskida sa zabludama koje su Srbiju dovele do moralnog rasula, vidjeli smo ponovno oživljavanje radikalnog nacionalizma i novog populizma

Posljednjih tri decenije mnogi su se pametni ljudi našli nebrojeno puta u poziciji da brane istinu od onih kojima se jednostavno ne da vjerovati u nju, pa i samim tim ništa dokazati. Nakon pada socijalizma i Jugoslavije organizirana fabrika etno laži je neviđenom brzinom množila „alternativne“ činjenice koje nemaju zdravog razuma i koje ne korespondiraju sa prikupljenim i dokazanim znanjem.

Pljačkaši istine nesputano divljaju i na globalnom nivou, pa je Oksfordski rječnik dao svekolikoj zbrci ime „postčinjenično“. Tako se prefiks „post“, koji je bio poprilično pomodan i najčešće korišten kao označitelj novog doba „postideologije“, počeo upotrebljavati u modernoj mutaciji ljudskog uma.

Rezultat je slobodni izbor da namjerno budeš slijep pred činjenicama ili istinom, gdje su sram i empatija odgovornost pojedinca, a nisu više stvar političkih institucija.

NOVA INTERPRETACIJA PROŠLOSTI

Taj juriš novih istina već je ukoričen u udžbeniku istorije u Srbiji gdje je riječ o sasvim novoj interpretaciji prošlosti koji je postao naučni mainstream sa vrlo jasnom namjerom da se prikrije saradnja četnika sa nacističkim okupatorima kako bi se nova istorijska svijest zasnivala na četničkoj ideologiji.

Foto: Četnici i njihovi najbliži saradnici nacisti u II svjetskog ratu

„To nije samo jednostran pristup prošlosti, već činjenica koja nameće pitanje da li je Srbija zrela da se suoči sa svojom prošlošću“, postavljala je pitanje srbijanskoj javnosti dr Dubravka Stojanović više puta i svakom prilikom.

Nije bila usamljena kao naučnica u analizama pogubnosti ovakvih udžbenika prošlosti koji su kontaminirali javni prostor Srbije.

Poslije petooktobarske energije, umjesto očekivanog raskida sa zabludama koje su Srbiju dovele do moralnog rasula, vidjeli smo ponovno oživljavanje radikalnog nacionalizma i novog populizma, u kojoj se državnički forsirala škola istorijskog i istoriografskog revizionizma koja ne prihvata naučno potvrđene činjenice o Drugom svjetskom ratu. Radomir Konstatinović se pita: „Da li je reč o samoreviziji, odnosno falsifikovanju novije istorije, ili o ‘istorijskoj regresiji plemena u agoniji’“.

Foto: U Srbiji nakon 5. oktobra oživio radikalni nacionalizam i novi populizam

Moderna Evropa počiva na antifašizmu i ona će ga uvijek slaviti kao svoju osnovu, suštinu bez koje ne bi ni bilo francusko-njemačkog ujedinjenja bez velikog reza koji je napravila Nemačka. Ako tako gledamo stvari, onda Srbija decenijama tumara na pogrešnoj strani i prošlosti i sadašnjosti. U tome nije usamljena na zapadnom Balkanu, jer čak i Hrvatska kao članica EU nije pokopala svoje skeleti iz ormara; zadah neoustaštva ozbiljan je vonj koji se ne želi otjerati.

Sve novonastale balkanske države devastirale su obilježja antifašističke borbe, koja još uvijek postoje, međutim to više nisu mjesta sjećanja, već su to svjedoci namjernog zaborava. Oni danas podsjećaju na poraz svega onoga što su simbolizirali. Naravno, povremeno ih skrnave desni ekstremisti, ali to malo ko više i registruje u javnosti. Izgled tih spomenika danas svjedoče o potpunom trijumfu stare ideologije koju su porazili u Drugom svjetskom ratu na bojnom polju.

REHABILITACIJA ČETNIČKOG POKRETA

I oni preživjeli spomenici NOB-a uglavnom nisu u javnoj vizuri, već su potpuno potisnuti iz društvene svijesti i postoje samo kao artefakt. Na takvom nakaradnom tumačenju Drugog svjetskog rata educirano je više od posljednjih deset generacija đaka, a ulogu je odigrala i vrlo bogato producirana televizijska serija RTS-a o Draži Mihailoviću. Iz njemačkog slučaja poznato da je tek serija o holokaustu, koja je išla u u udarnom terminu uveče i ušla u svaki dom, izvršila takav potres u svijesti ljudi da su posle djeca pitala očeve: „Tata, šta si radio tokom rata?“

To pitanje se neće postaviti u Republici Srpskoj ni o ratu 90-ih, jer se istorijski revizionizam institucionalno zacementirao kroz četnički pokret kao identitarnom tačkom nacionalnog ponosa. Na jednom takvom skupu u kulturnom centru Banski dvor u Banjoj Luci prošle sedmice je prikazan dokumentarni film Milosava Samardžića o četničkom vojvodi Dragoljubu Draži Mihailoviću.

Promociji je prisustvovala i poslanica Partije demokratskog progresa (PDP) u Narodnoj skupštini Republike Srpske Jelena Trivić, koja je na svom Facebook profilu postavila fotografiju sa promocije, uz komentar koji je izazvao brojne reakcije na društvenim mrežama i političkoj javnosti.

Film o prvom gerilcu porobljene Evrope. Godinama su nam laž servirali kao istinu. Rehabilitacija generala Jugoslovenske vojske u otadžbini samo je djelomično ispravila istorijsku nepravdu. Dražin patriotizam i danas može biti zvijezda vodilja. Oni koji bivaju proglašavani za izdajnike često postaju nacionalni heroji. Čuvena je njegova izjava: ‘Reč kapitalizacije za mene ne postoji‘“..

Nastavila je kako je Viši sud u Beogradu „poništio presudu kojom je Draža osuđen na smrt i smatra se da to montirano suđenje nikad nije postojalo“:

Saveznici, prije svega Velika Britanija i SAD, učinili su veliku istorijsku grešku stavljajući se na stranu komunista u Drugom svjetskom ratu, isključivo zarad svojih interesa. Djelomično, Ronald Reagan je kasnije ispravio ovu nepravdu rekavši o Draži sljedeće: ‘Konačna tragedija Dragoljuba Mihailovića ne može da izbriše iz sjećanja njegovu herojsku i često usamljeničku borbu protiv dvostruke tiranije koje su savladale njegov narod – nacizam i komunizam’“, napisala je Trivić na svom Facebook profilu.

ALTERNATIVNA ISTINA

Jelena je tipični izdanak postčinjenične generacije inficiranog mozga koja, naravno, ne može razumjeti da nijedan relevantan istoričar i nezavisni naučnik se neće obazirati ni na sudske, niti na skupštinske odluke, mada su one su za istoričara važne, jer govore o tome koliko je vlast spremna da mijenja čak i istorijske činjenice da bi zadovoljila svoje dnevnopolitičke potrebe. Zašto je to tako u naučnoj struci koja drži do digniteta objašnjava istoričar Srđan Milošević:

Foto: Draža Mihalović na suđenju za masovne ratne zločine koje su u II svjetskom ratu počinili pripadnici njegovog četničkog pokreta

„Sudske rehabilitacije ličnosti koje su delovale pre više decenija za istoričare su zanimljive pre svega kao pokazatelj savremenog odnosa prema prošlosti i dominantnih ideologija u sadašnjem vremenu. Za istorijsku nauku te ‘sudske istine’ su savršeno bezvredne, kao uostalom i odluka suda od pre nekoliko decenija, kojom je Draža Mihailović osuđen na smrt. Niko od istoričara, koji smatraju da je Mihailović odgovoran za zločine, ne misli to zato što je 1946. godine sud tako presudio, već zato što tako kažu relevantni istorijski izvori“, navodi Milošević pa nastavlja:

„Ja se ne protivim rehabilitaciji Draže Mihailovića zato što mislim da je sudski proces koji je protiv njega vođen pre više od šest decenija bio besprekoran, već zato što bi njegova rehabilitacija, zapravo, bila veće ogrešenje o pravdu nego što su to propusti koji su učinjeni tokom suđenja 1946. godine. Činjenica je da to suđenje, imajući u vidu pravne standarde tog vremena, nije bilo sasvim regularno, ali prostora za rehabilitaciju nema. Naročito se ne bi smelo desiti da sud, bez ulaženja u meritum same stvari, donosi rešenja o rehabilitaciji onih koji su osuđeni za najteža krivična dela…“

Na nesreću, političke neznalice su preko svojih plaćenika poharali autoritet nauke, zdravog razuma i moralnog kompasa. Nakon žrtava zločina, koji su počinjeni u ratu, sada na red dolaze nove postčinjenične generacije. Njima će političarke poput Jelene Trivić iz vojske „alternativnih istina“ na besmislenim lažima izgraditi novi narativ nacije i zemlje. Jelena se, poput političkog establišmenta RS-a, ovim facebook statusom bez obzira na opozicioni status regrutuje u vojsku organizirane besramnosti od čega se njenim partizanskim precima prevrću kosti u grobu.

Dino MUSTAFIĆ
Dino MUSTAFIĆ
Bosanskohercegovački filmski i pozorišni redatelj.

Povezane vijesti

NAJNOVIJI ČLANCI