Piše: Ognjen Tešić
Iako je već godinama javna tajna da na univerzitetima u Republici Srpskoj predaju profesori s dvostrukim radnim odnosom, njihov broj nikada nije utvrđen. Tako za mnoge od njih ne znamo da li su zaposleni u Srbiji, BiH, Crnoj Gori ili u sve tri države istovremeno i to na puno radno vrijeme.
U medijima je više puta potenciran ovaj problem, jer veliki broj profesora predaje svuda, ali ne kao gostujući, već sa punim radnim vremenom i radnim odnosima. Nikada nije objašnjeno kako je moguće da jedan čovjek bude u isto vrijeme u dvije ili tri države, ako u jednoj sedmici treba da radi 40 radnih sati, kako je zakonski regulisano i kome se uplaćuju doprinosi u okviru bruto plate.
Takođe, suštinsko pitanje kvaliteta nastave ostavljeno je po strani jer je jasno da se nastava ne može izvesti u zakonski predviđenom obimu ako profesori borave na fakultetima dan ili dva mjesečno.
Predaje na javnom, promoviše privatni fakultet
Jedan od takvih primjera jeste slučaj prof. dr Miše Kulića, koji je 11. jula 2017. godine izabran u Senat Univerziteta u Istočnom Sarajevu sa, kako je iz više izvora potvrđeno portalu eTrafika, dvostrukim radnim odnosom. Na tu funkciju predložio ga je Filozofski fakultet, kao dugogodišnjeg šefa katedre za filozofiju, a članovi Nastavno-naučnog vijeća su mu dali jednoglasnu podršku i pored toga što je uporedno zaposlen na Fakultetu za uslužni biznis u Sremskoj Kamenici.
Kako Kuliću piše u zvaničnoj biografiji, objavljenoj na sajtu Univerziteta Educons, on je u stalnom radnom odnosu na Fakultetu za uslužni biznis još od 2006. godine. Takođe, bio je i dekan tog fakulteta istovremeno kada je bio i šef katedre za filozofiju u Istočnom Sarajevu.
Kulić nekoliko godina radi i na privatnom Panevropskom univerzitetu “Apeiron”, iako je Upravni odbor Univerziteta u Istočnom Sarajevu zabranio angažovanje svojih profesora na drugim fakultetima.
Istovremeno, broj studenata koji upisuje katedru za filozofiju na Palama ne dostiže dvije cifre već godinama. Pretprošle godine, kada je Kulić imenovan u Senat, taj broj se sveo na jednog studenta.
“Godinama se Kulićev puni radni odnos mjeri sa samo nekoliko dana provedenih na svom Filozofskom fakultetu mjesečno – naglašava za eTrafiku nekoliko sagovornika sa Univerziteta u Istočnom Sarajevu.
Dok na Palama filozofija upisuje jednog studenta, njen šef Kulić u promotivnom spotu za novosadski Univerzitet “Educons” podstiče upis na privatni fakultet, o kojem govori u superlativu.
Inspekcija izvršila kontrolu
Iz Republičke prosvjetne inspekcije je potvrđeno portalu eTrafika da su zaprimili anonimnu predstavku kojom se traži kontrola regularnosti procedure izbora profesora Miše Kulića za člana Senata Univerziteta u Istočnom Sarajevu.
Inspektoru je, između ostalog, predočen Ugovor o radu na neodređeno vrijeme, od 1. decembra 2014. godine, zaključen između Univerziteta u Istočnom Sarajevu i profesora Miše Kulića sa naučnim zvanjem redovan profesor. U članu 4. je navedeno da će radnik raditi sa punim radnim vremenom od osam časova dnevno, odnosno 40 časova sedmično. Novinari eTrafike su imali uvid u pomenutu dokumentaciju.
Dok na Palama filozofija upisuje jednog studenta, njen šef Kulić u promotivnom spotu za novosadski Univerzitet “Educons” podstiče upis na privatni fakultet, o kojem govori u superlativu.
“Zaključivanje ugovora o radu između radnika i poslodavca, u konkrektnom slučaju profesora i rektora, vrši se u skladu sa odredbama Zakona o radu, kao u bilo kojem drugom slučaju stupanja u radni odnos. U skladu sa odredbama pomenutog Zakona, radnik koji je zaključio ugovor o radu s punim radnim vremenom može, zaključiti ugovor o radu sa još jednim poslodavcem za rad do polovine punog radnog vremena, dopunski radni odnos, pod uslovom da se radno vrijeme radnika kod tih poslodavaca vremenski ne podudara. Iz navedenog nedvosmisleno proizilazi da jedan radnik ne može kod dva poslodavca biti angažovan na puno radno vrijeme”, objašnjavaju iz ove institucije.
Imajući u vidu da privatni fakultet iz Sremske Kamenice, kao ni sam Kulić, nisu zainteresovani za oglašavanje o pomenutoj temi, odgovor na prosto pitanje na koliko fakulteta je zaposlen potražili smo od institucija Republike Srpske, ali i susjednih Srbije i Crne Gore.
Iz Inspektorata RS su naveli da njima “nije poznato da li je navedeni profesor radno angažovan i na drugim visokoškolskim ustanovama u regionu”.
“Obaveza poslodavca, u konkretnom slučaju Univerziteta u Istočnom Sarajevu je da prati rad svojih radnika u skladu sa vrstom ugovora koji je zaključen, te da preduzima mjere prema radnicima koji ne poštuju radnu obavezu u smislu poštivanja radnog vremena i izvršenja radnih zadataka. S obzirom da ugovor o radu zaključuje Univerzitet, njegova obaveza kao poslodavca je da prikupi sve potrebne informacije i činjenice o osobama koje radno angažuje”, zaključili su iz republičkog Inspektorata.
“Postoje indicije da je Mišo Kulić sa drugim visokoškolskim ustanovama takođe u radnom odnosu. (Univerzitet u Istočnom Sarajevu)
Fakultet ispituje Kulićeve angažmane
Na Univerzitetu u Istočnom Sarajevu, u odgovoru na pitanja koje im je naš portal proslijedio, istakli su “da imaju saznanja kako prof. dr Mišo Kulić predaje na još nekim fakultetima”, a za šta, kako su dodali, nema saglasnost Univerziteta u Istočnom Sarajevu, jer je isto suprotno zakonu.
“Postoje indicije da je sa drugim visokoškolskim ustanovama takođe u radnom odnosu. Takođe, prof. dr Kulić vrši promociju drugih fakulteta”, rekli su sa Univerziteta.
Angažman na puno radno vrijeme na Univerzitetu u Istočnom Sarajevu, dodali su, jeste prepreka za zasnivanje novog radnog odnosa, paralelno sa radnim odnosom na Univerzitetu u Istočnom Sarajevu.
“Zakon o radu propisuje da radnik može zaključiti ugovor o radu sa punim radnim vremenom samo sa jednim poslodavcem. Naš Univerzitet je uputio zahtjev Ministarstvu prosvjete i kulture RS (op.aut. U međuvremenu je nadležnost za visoko obrazovanje preuzelo novoformirano Ministarstvo za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo) i Ministarstvu rada za provjeru da li su naši zaposleni, među kojima i profesor Kulić, u dvostrukom radnom odnosu”, ističu sa ovog Univerziteta.
Iz Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite RS saopštili su da nisu resorno nadležni i da su zahtjev proslijedili Republičkoj upravi za inspekcijske poslove RS, koja je dalje uputila obavještenje da ona nema zakonom datih ovlaštenja da izvrši provjeru na teritoriji Srbije i Crne Gore te su naveli da se treba obratititi Ministarstvu spoljnih poslova BiH.
U međuvremenu, resorno ministarstvo uputilo je, kako su istakli, zahtjev Ministarstvu prosvjete, nauke, i tehnološkog razvoja Srbije i Ministarstvu prosvjete Crne Gore. U međuvremenu, Ministarstvo za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo RS novinare portala eTrafika ponovo je uputilo na sam Univerzitet. Istovremeno, početkom maja smo poslali upite i resornim ministarstvima Srbije i Crne Gore, ali odgovor do zaključenja teksta nismo dobili te ćemo ga, ukoliko ga dostave, objaviti naknadno, u formi priloga na ovom istom linku.
Takođe, sa Univerziteta u Istočnom Sarajevu dostavili su našem portalu zaspisnik inspekcije, koja im je bila u vanrednoj kontroli po pitanju profesora Kulića.
Diplome za godinu dana, nekada i manje
Fakultet za uslužni biznis iz Sremske Kamenice, na kojem Kulić predaje, a na kojem je ranije bio i dekan, posebno je kontroverzan, jer ga više od deceniju prate brojne afere u čijem središtu su vodeća lica političke scene u Republici Srpskoj, ali i cjelokupnoj Bosni i Hercegovini. Kako je u decembru prošle godine objavljeno u istraživačkom tekstu, objavljenom u okviru medijskog pool-a Mreže ACCOUNT, izvanredne ocjene, ekspresno studiranje i sticanje diplome, upisivanje postidplomskih studija i prije završetka osnovnih, samo su neke od stvari koje prate ovu obrazovnu ustanovu.
Diplomu ovog fakulteta, između ostalih, imaju i bivši ministar trgovine i turizma u Vladi RS Predrag Gluhaković, direktor Fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) RS Mladen Milić, savjetnik ministra finansija RS Mile Banika, kao i načelnik Sokoca Milovan Cicko Bjelica, koji je, nakon završene više škole, iste godine, 2003, i upisao novosadski fakultet i stekao diplomu. Banika, koji je obavljao funkciju i direktora Poreske uprave RS, diplomirao je za samo godinu dana, a zbog diplome ovog fakulteta 2012. je odbijen prilikom konkursa za glavnog republičkog revizora. Kod Milića se izdvojilo to što je osnovne studije završio 28. februara 2004. godine, a magistarske, na istom fakultetu, upisao godinu dana ranije, dakle, 2003, te završio 2007. godine.
Takođe, pomenuti fakultet bio je u središtu afere 2012. godine kada su mediji otkrili kako je ispostava pomenutog fakulteta iz Sremske Kamenice u BiH bila registrovana u Grudama, i to na adresi svadbenog salona “Otok”, kao i u jednom hotelu u Kupresu. Priči je dodatatni pečat dala i bivša ministarka prosvjete u vladi Hercegbosankog kantona Gordana Cikojević, koja je potvrdila da su pomenute informacije tačne.
“Danas nema tragova da je taj fakultet postojao, a kao podružnica bio je registrovan u Grudama i Kupresu. Podružnica u BiH je zatvorena 2006. godine, a najveći broj diploma izdat je tokom 2002, 2003. i 2004. godine”, potvrdila je Cikojevićeva.
Agencija Patria je objavila da je oko 140 osoba iz Hercegovine 2006. godine za samo šest mjeseci položilo 27 ispita na ovom fakultetu. Odbiju li se subote, nedjelje i praznici, studenti su polagali ispite svaki četvrti dan i završili fakultet za četiri radna mjeseca. Navedeno je da je među diplomcima bio i direktor Granične policije BiH Zoran Galić.
Ovaj se fakultet našao u središtu afere i 2007. godine kada je tokom kontrole u Posušju u automobilu koji je vozio Drago Bago, a koji je inače koristio već spomenuti Galić, pronađeno 128 indeksa i 2.000 evra. Vozač je naknadno priznao da je indekse “profesoru Frani Mitroviću u Split poslao iz Novog Sada Stanislav Nakić, predstavnik Fakulteta za uslužni biznis, gdje Mitrović navodno predaje dva predmeta”.
Diplomama Fakulteta za uslužni biznis često su se bavile i nadležne institucije BiH.
Dvostruki radni odnosi
Podsjećamo, kada je riječ o dvostrukim radnim odnosima profesora u RS, u prošlogodišnjem istraživanju, koje je takođe objavljeno u okviru medijskog pool-a Mreže ACCOUNT, utvrđeno je da u Muzičkoj školi „Vojin Komadina“ iz Zvornika minimalno osam nastavnika, koji u njoj imaju punu radnu normu, imaju i pune ili djelimične radne norme po školama širom Srbije, sa pojedinim ugovorima koji su sklopljeni na neodređeno vrijeme.
eTrafika.net
* Tekst je proizveden u okviru medijskog pool-a Mreže ACCOUNT (Antikorupcijska mreža organizacija civilnog društva)
