Novac koji je planiran u budžetu za investicije od izuzetne važnosti za modernizaciju,
digitalizaciju, sigurnost, napredak i ugled zemlje se kasno realizuju ili njihova realizacija nije ni počela. Na računima institucija Bosne i Hercegovine krajem 2023. godine je bilo skoro pola milijarde KM, odnosno 480 miliona KM.
“Samim tim nisu ostvareni planirani ciljevi, a osigurana sredstva nisu efikasno korištena i stvoreni su dodatni troškovi, koji su značajne vrijednosti ako se uzme u obzir koliko se izdvaja samo za zakup objekata unutar i izvan zemlje”, pokazuje Izvještaj Ureda za reviziju institucija BiH o višegodišnjim kapitalnim ulaganjima.
Revizija je provedena s ciljem da se provjeri upravlja li se višegodišnjim projektima u institucijama BiH na efikasan način.
Državni revizori su konstatovali da upravljanje projektima nije efikasno, te da umjesto tri godine, prosječna dužina realizacije projekata traje sedam godina a neke institucije rok za implementaciju projekata probiju i za deset godina.
“Realizacija projekata je dugotrajna, rokovi za realizaciju većinom se produžavaju, a značajna sredstva stoje neiskorištena duži niz godina. Postoje slabosti u izvještavanju i nadzoru u realizaciji višegodišnjih projekata”, ukazuju revizori i ističu da su posljedice ovakvog ponašanja stvaranje dodatnih troškova.
Prema podacima Ministarstva finansija i trezora BiH, početkom 2024. godine vrijednost projekata koji se realizuju ili se planiraju realizovati u institucijama BiH iznosila je skoro 585 miliona KM. To se odnosi na 57 višegodišnjih projekata koji se provode u 17 institucija BiH.
Revizori konstatuju da su prosječna godišnja raspoloživa sredstva za projekte iznosila oko 135 miliona KM, a institucije su kašnjenja u realizaciji projekata pravdali slabostima u planiranju, neusvajanju budžeta, privremenim finansiranjem, problemima u realizaciji javnih nabavki… Pored navedenih razloga revizija je utvrdila i značajne slabosti u
upravljanju projektima.
Na spisku nerealizovanih projekata nalazi se i popis stanovništva za koji je obezbijeđeno 25,4 miliona KM, a među manjim projektima je sanacija i rekonstrukcija krova zgrade Parlamentarne skupštine BiH u vrijednosti od 1.203.622 KM.
Među onima koji nisu realizovani je i stavka “nabavke helikoptera za Oružane snage i Ministarstvo odbrane BiH“, vrijednosti 65 miliona KM. Revizori navode da je Ministarstvo odbrane, na kraju prošle godine za kapitalne projekte, imalo više od 96 miliona KM (za remont helikoptera, zbrinjavanje radnika, osiguranje i obezbjeđivanje operativnosti motornih vozila).
Nabavka i opremanje glavnog i regionalnog ureda u Banjoj Luci, za koji su na raspolaganju imali 69,4 miliona KM, je među 17 nerealizovanih stavki Uprave za indirektno oporezivanje BiH.
Ministarstvo sigurnosti BiH ima jednu nerealizovanu stavku koja se odnosi na izgradnju azilantskog centra vrijednog pet miliona KM. Ministarstvo vanjskih poslova BiH na raspolaganju, između ostalog, ima 2.100.000 KM za rekonstrukcija i opremanje objekta za diplomatsko-konzularno predstavništvo BiH u Beču, ali i 1.500.000 KM za kupovinu, adaptaciju i opremanje objekta za smještaj diplomatsko konzularnog predstavništva BiH u Crnoj Gori. Revizori su konstatovali i to da je vrijednost pojedinih nerealizovanih projekata, u međuvremenu, znatno uvećana.
Većina institucija u aneksima izvještaja o izvršenju budžeta ne daje informaciju, obrazloženja i analize razloga zbog kojih nisu utrošena odobrena budžetska sredstva. A ni Ministarstvo finansija i trezora u svojim izvještajima za Vijeće ministara ne nudi detaljna obrazloženja razloga kašnjenja i slabe realizacije projekata.
Državni revizori su, kako bi doprinijeli efikasnijem upravljanju višegodišnjim projektima u institucijama BiH, uputili preporuke Vijeću ministara BiH, Ministarstvu finansija i trezora BiH i institucijama BiH. Svim institucijama je bila ostavljena mogućnost da daju svoje komentare i primjedbe na nalaze i zaključke obavljene revizije.
Međutim, niti jedna institucija to nije učinila.
