Na današnji dan, 14. decembra 1995. u Parizu je potpisan Dejtonski mirovni sporazum, kojim je, prema dogovoru 21. novembra iste godine u Daytonu, u Sjedinjenim Američkim Državama (SAD) i zvanično prekinut rat u Bosni i Hercegovini. Tim dokumentom službeno je okončan skoro četverogodišnji rat, a Bosna i Hercegovina je ustrojena kao država tri konstitutivna naroda i ostalih.
Glavni akteri mirovnih pregovora bili su u konačnici i potpisnici Dejtonskog sporazuma – predsjednik Republike BiH Alija Izetbegović, predsjednik Hrvatske Franjo Tuđman te srbijanski predsjednik Slobodan Milošević, 14. decembra 1995. godine u Jelisejskoj palati u Parizu. Sve tri države nastale su raspadom Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije.
Sporazum se sastoji od 11 aneksa, među kojima je i Aneks 4 – Ustav Bosne i Hercegovine. Njime je potvrđen suverenitet, teritorijalni integritet i neovisnost Bosne i Hercegovine kao države. Određeno je da se BiH sastoji od dva entiteta, Federacije Bosne i Hercegovine i Republike Srpske i da je čine konstitutivni narodi, Bošnjaci, Hrvati i Srbi, zajedno sa ostalima. Propisane su nadležnosti BiH i entiteta, kao i odnosi između institucija BiH, ali i način izmjene Ustava BiH.
Prema ovom sporazumu, Federaciji BiH je pripalo 51, a Republici Srpskoj 49 posto teritorije. Formiran je Distrikt Brčko, kao posebna teritorijalna jedinica.
Kancelarija visokog predstavnika u BiH (OHR) je glavni autoritet u tumačenju sporazuma.
Osim što je prije 27 godina BiH dobila mir, Dejtonsko ustavno uređenje postalo je jedno od osnovnih problema u funkcionisanju moderne BiH, kao i prepreka na njenom putu prema euroatlantskim integracijama.
Ono je postalo prepreka i samom unutrašnjem funkcionisanju države i predmet sporenja između političkih opcija u vezi s tim kako bi BiH trebala izgledati kao država u budućnosti i kakvo bi njeno unutrašnje uređenje trebalo biti. U proteklim godinama, nije postignut konsenzus niti o jednom prijedlogu ustavnih promjena. Politički jaz među političkim predstavnicima u vezi s izmjenama ustavnog uređenja BiH odrazio se na sve sfere života.
Tako je, prema mišljenju nekih Bosna i Hercegovina je i dalje u okovima ovog dokumenta, dok pak drugi smatraju da je zemlja u hibridnoj i izmijenjenoj verziji dejtonskog ustava.
I međunarodni zvaničnici su također saglasni da Dejtonski sporazum ima nedostatke.
Izvor: N1
