Piše: Branka Mrkić (Žurnal)
Na Jahorini se planira gradnja novih zgrada, stambeno-poslovnih i ugostiteljskhi objekata, do deset etaža, zbog kojih je već ili će tek biti posječena i velika količina šume, ugrožena opskrba vodom i strujom, a novi zahvati narušit će prirodni ambijent planine. Za to će biti potreban novi izvor vode, a uključuje i gradnju po već postojećim, nedovoljnim parking prostorima, dodjelu parcela i po 10 puta većih od postojećih, odsijecanje već izgrađenih objekata, asfalt uz samu ski stazu, gradnju na klizištima i prelivima za vodu, smanjenje zakonom obaveznih rastojanja između višespratnica…
Ovo je sažetak revizije regulacionih planova koje je naručila Opština Trnovo za područje kojim upravlja u obuhvatu od oko 20 hektara. To se navodi i u dokumentu Revizija Regulacionog plana SRP Jahorina:
– Poseban problem u predmetnom prostoru manifestuje se kroz intenziviranu sječu šume radi stvaranja građevinskog zemljišta za izgradnju smještajnih kapaciteta, vikendica, a zatim zbog klasične eksploatacije drveta.. Ako na sve to dodamo nedostatak komunalne infrastrukture u pogledu snabdijevanja objekata pitkom vodom, odnosno odvođenja otpadnih voda, možemo zaklljučiti da životna sredina na Jahorini postepeno gubi svoj kvalitet, odnosno prirodni ambijent polako nestaje, a zamjenjuju ga vještački sadržaji.
U vezi sa ovim namjerama, grupa građana koji žive na Jahorni uputila je pismo Bojanu Vipotniku, ministru za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske
– Obuhvat uključuje i sječu malo preostale šume koja čini prirodni štit od vjetrova. Inače, vjetrovi su sve jači od kad je posječena šuma za novi šestosjed, tako da brinemo za krovove kuća kad duvaju. Također, u potpunosti se zanemaruje da se obuhvat graniči s dijelom Jahorine koji se nalazi na opštini Pale i koji će biti odsječen od parkinga na platou Šator, budući da se parking ukida gradnjom koja premašuje 1500m2. Savjet plana je već konstatovao da Unis nije koristio ažurirane podloge prilikom crtanja plana. Možemo samo dodati da se čini da niko od odgovornih za ovaj plan, nikada nije izašao i obišao teren na kom se planira gradnja – navodi se u pismu.
Uprkos negativnim stavovima stručnih službi, javnih preduzeća kao što su vodovod, elektrodistribucija, OC Jahorina, uključujući i Savjet plana, Skupština opštine Trnovo i načelnik donose odluku da se planovi stave na javni uvid. Reviziji regulacionog plana sportsko rekreacionog područja Jahorina na području opštine Trnovo istekao je planski period 2021. godine, a novi Skupština opštine nije ni predložila ni usvojila.
Prvi regulacioni plan odnosi se na područje od pet hektara, a izradio ga je Radis iz Lukavice. Nisu prihvatili primjedbu pristiglu na regulacioni plan, koja se odnose na bespravno podignute objekte.
Drugi regulacioni plan izradio je Unis institut za ekologiju, zaštitu na radu i zaštitu od požara, Istočno Sarajevo. Na ovaj dokument pristiglo je više od 80 primjedbi, a javna rasprava trebala je biti održana petog oktobra u Centru za kulturu Trnovo.
Rasprava je prekinuta jer predstavnice Instituta nisu imale nijedan odgovor na pristigle primjedbe, niti su se mogle očitovati da li su razmotrene, prihvaćene, odbačene… čak ni kada će znati nešto o tome.
U Opštini Trnovo za Žurnal kažu da očekuju novo izjašnjenje Instituta I novi termin za javnu raspravu:
– Ako se ne završe po dogovoru svi poslovi od strane UNIS Instituta, saradnja sa istim se prekida – kažu u Opštini Trnovo.
Institut smo pitali zbog čega se nisu izjasnili o primjedbama, odbacili ih ili uvrstili u plan, te zbog čega su predstavnice došle nespremne na raspravu. Nismo dobili odgovor.
Na neuspješnoj javnoj raspravi brojni vlasnici postojećih objekata na Jahorini zaključili su da je “Opština poslušnik Instituta koji radi u interesu građevinskog lobija na Jahorini”.
U primjedbama koje su uložene na Plan vlasnici postojećih objekata na Jahorini navode da se predviđenim rješenjima zatvara put dijelu kuća, na mjestima koja su do sada služila kao parking planira se izgradnja višespratnih zgrada, što će dodatno pogoršati problem sa nedostatkom parking u zimskim mjesecima tokom turističke sezone. Saobraćajnica se širi prema skijaškim stazama, trasa skijaških staza se sužava, a parcele postojećih poslovnih objekata proširuju se i po deset puta. To uključuje zagrađivanje i opasavanje postojećih vikendica.
Neadekvatno planiranje parking prostora na mjestima gdje su velike strmine iziskivalo bi potporne zidove od preko dva metra. Tokom neuspjele javne rasprave vlasnici objekata iznijeli su brojne nelogičnosti, kao što su presijecanje puteva, zatvaranje prilaza garažama, već evidentnu sječu velikih šumskih površina…
Osim toga, ovakva rješenja ozbiljno će ugroziti snabdijevanje vodom i strujom. Da bi se osigurala struja novim potrošačima bit će potrebni značajni zahvati koje je nemoguće izvesti u kratkom roku.
Ako se ispoštuju želje investitora problem snabdijevanja vodom neće imati samo Jahorina, već i Pale i dio Istočnog Sarajeva. Na stručnoj raspravi o Prednacrtu plana konstatovano je da je za ovaj obuhvat potrebno novo izvorište vode. U primjedbama upućenim Opštini i Institutu navodi se:
– Postojeći vodovodni sistem ni u ovom trenutku ne zadovoljava minimalne kriterijume vodosnabdijevanja, već vlasnici vikendica sami obezbjeđuju pritisak u cijevima, hidroforima koje finansiraju sopstvenim sredstvima.
U prilog tim tvrdnjama navodi se dokument Vodovoda Pale iz 2023, u kojem stoji:
– Snabdijevanje postojećih objekata 2. Zone distributivne mreže na području opštine Trnovo trenutno se vrši mrežom nedovoljnog profila… planovima razvoja predmetnog područja povećaće se i konzumno područje što može predstavljati problem.
Vodovod i kanalizacija Pale je 2020. godine odbio dati saglasnost za lokaciju vikend kuće unutar ovog lokaliteta jer je tada postojeća planska dokumentacija usvojena bez njihove saglasnosti. Naveli su da prema toj dokumentaciji (Izmjena dijela revizije regulacionog plana SRP Jahorina na području opštine Trnovo) ne mogu garantovati pouzdano i kvalitetno vodosnabdijevanje:
– Nadležni u Opštini Trnovo su upoznati sa neophodnim aktivnostima kako bi se planskom dokumentacijom za navedeno područje definisalo kvalitetno rješenje razvoja infrastrukture i za sve postojeće i planirane objekte osiguralo uredno snabdijevanje vodom. Do usaglašavanja planske dokumentacije i izmjene rješenja ovo preduzeće ne može izdavati saglasnost za predmetno područje – navodi se u dokumentu.
U januaru ove godine Vodovod je dao saglasnost za lokaciju objekta na Jahorini uz uslov proširenja postojećih kapaciteta rezervoara i glavnog distributivnog cjevovoda na potezu Mladost – Šator, te brojne druge uslove koje treba ispuniti.
U vezi sa Nacrtom regulacionog plana dva puta je upućena i prijava Inspektoratu Republike Srpske. Prijavljeni su Opština Trnovo, SO Trnovo, načelnik Opštine Dragan Gagović, Unist Institut i Mlađenka Rađen, urbanista Opštine Trnovo. U prijavi se navodi da su u toku pripreme i izrade Plana načinjeni proceduralni propusti, da predstavnici Instituta nisu imali odgovora na pristigle primjedbe:
– SO Trnovo i načelnik Opštine Dragan Gagović tendenciozno su se oglušili o negativna mišljenja dobijena od stručnih službi i Savjeta plana, te donijeli nezakonitu odkuku da se regulacioni plan stavi na javni uvid i javnu raspravu. Nosilac izrade dokumenta Unis Institut ne ispunjava uslove Zakona o uređenju prostora i građenju RS-a u smislu stručnog i stalno zaposlenog kadra. Član Savjeta ne može biti Mladenka Rađen, viši stručni saradnik za urbanizam i građevinarstvo Opštine Trnovo, zato što se to kosi sa članom 43 Zakona, kojim se izričito navodi da članovi Savjeta plana ne mogu biti lica koja na bilo koji način učestvuju u izradi dokumenta prostornog uređenja – navedeno je.
Pored ostalih detalja u prijavi, navodi se i da nosilac izrade nije prikazao planirane trase prolaska visokonaponskih kablova elektromreže i trase vodovodne, komunalne infrastrukture, što je od vitalnog značaja za održanje postojećih skijaških staza i njihove infrastrukture kao i za funkcionalnu primjenu Nacrta plana.
