Savjet Evrope izdaje Upozorenje nivoa 1 u vezi sa kriminalizacijm klevete u Republici Srpskoj, odnosno izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika Republike Srpske koje klevetu tretira kao krivično djelo i najavljuje raspon veoma visokih novčanih kazni u Republici Srpskoj za klevetu i uvredu.
Nivo jedan obuhvata: najteža kršenja slobode medija, uključujući, ali ne ograničavajući se na ubistvo, atentat ili direktnu prijetnju životu novinara ili drugih medijskih aktera, ili članova njihovih porodica, zbog njihovog novinarskog rada; fizičke napade ili bilo koje radnje kojima se nanose teške povrede novinarima ili drugim medijskim akterima, ili upotreba nasilja radi ugrožavanja njihove fizičke sigurnosti; nekažnjivost za svako takvo kršenje; produženo samovoljno pritvaranje ili zatvaranje novinara zbog njihovih profesionalnih aktivnosti ili statusa novinara; samovoljno zatvaranje medijskog preduzeća; i bilo koje druge radnje koje predstavljaju ozbiljnu prijetnju ili imaju ozbiljan utjecaj na slobodu medija, na mreži ili van mreže.
Republika Srpska je 2001. godine dekriminalizovala klevetu, stoji u objavi Savjeta Evrope.
“Predsjednik Milorad Dodik je 31. oktobra 2022. godine objavio tvit pozivajući ministra pravde Republike Srpske da pripremi nove i izmijeni postojeće zakone kako bi se kleveta i uvreda ponovo uveli kao krivično djelo. Kako je trenutno sačinjeno, nova krivična djela „kleveta“, „uvreda“ i „otkrivanje ličnih i porodičnih prilika“ bi u određenim okolnostima podrazumijevala novčane kazne do 100.000 KM (51.200 eura). Ukoliko bi ih Narodna skupština Republike Srpske odobrila, ova krivična djela bi ostavila širok spektar tumačenja sudovima pri ocjeni šta je kleveta ili uvreda i mogla bi omogućiti krivično gonjenje novinara koji izvještavaju o korupciji i drugim stvarima od javnog interesa, te bilo koga pisati javno na društvenim mrežama” piše se u objavi Savjeta Evrope.
Desetine novinara i aktivista za ljudska prava protestovalo je 14. marta u Banjaluci dok su poslanici raspravljali o nacrtu amandmana.
“Izvještavanje će postati nemoguća misija, istraživačko novinarstvo će prestati da postoji i obični građani će se suočiti s prijetnjom krivičnog gonjenja zbog svog govora, čak i za ono što govore na privatnim okupljanjima”, predsjednik Udruženja novinara bosanskih Srba Siniša Vukelić , rekao je na protestu.
Predsjednik Udruženja BH Novinari Marko Divković je amandmane nazvao “skokom od 50 godina u prošlost”.
Izvor: Buka
